Spoorvervoer

COTIF-CIM 1999
Grensoverschrijdend spoorvervoer waarbij de plaats van inontvangstneming en de plaats van aflevering gelegen zijn in verschillende verdragstaten, dan wel indien partijen de CIM vrijwillig van toepassing verklaren op grensoverschrijdend spoorvervoer waarbij de plaats van inontvangstneming of de plaats van aflevering van de goederen is gelegen in een verdragsstaat (art. 1 CIM). Het CIM kan ook op het aanvullende vervoer over zee, weg en binnenwateren van toepassing zijn (art. 1 lid 3 en 4 CIM). 
 
Nederlands recht
Overeenkomst van goederenvervoer, waarbij de vervoerder zich tegenover de afzender verbindt tot het vervoer van goederen uitsluitend over spoorwegen (art. 8:1550 lid 1 BW). Partijen kunnen afspreken dat deze regeling ook van toepassing is op vervoer over de weg of binnenwateren dat in aanvulling op het spoorvervoer plaatsvindt. 

COTIF-CIM 1999
De contractuele vervoerder en de opvolgend vervoerder die op grond van de CIM aansprakelijk is (art. 3 sub a CIM ). Naast de vervoerder kent de CIM het begrip ondervervoerder (art. 3 sub b CIM). 
 
Nederlands recht
De contractuele vervoerder en opvolgend vervoerder, die op grond van de vervoerovereenkomst aansprakelijk is (art. 8:1551 lid 1 sub a BW) Naast de vervoerder kent het BW het begrip ondervervoerder (art. 8:1551 sub b BW). 

COTIF-CIM 1999
CIM geeft geen definitie. Als afzender wordt beschouwd de partij tegenover wie de vervoerder zich verbindt de goederen te vervoeren (art 3 sub a CIM). 
 
Nederlands recht
De partij tegenover wie de vervoerder zich verbindt de goederen uitsluitend over spoorwegen te vervoeren (art. 8:1550 lid 1 BW). 

COTIF-CIM 1999
CIM geeft geen definitie. Als geadresseerde wordt beschouwd degene aan wie de goederen contractueel moeten worden afgeleverd. 
 
Nederlands recht
BW geeft geen definitie. Als geadresseerde wordt beschouwd degene aan wie de goederen contractueel moeten worden afgeleverd (art. 8:1554 BW). 

COTIF-CIM 1999
Het vorderingsrecht komt toe óf aan de afzender óf aan de geadresseerde. Het vorderingsrecht van de afzender gaat over op de geadresseerde op het tijdstip waarop de geadresseerde de vrachtbrief in ontvangst heeft genomen, óf de goederen in ontvangst heeft genomen, óf de hem krachtens art. 17 lid 3 of art. 18 lid 3 CIM toekomende rechten heeft doen gelden (art. 44 CIM). 
 
Nederlands recht
Het vorderingsrecht komt toe óf aan de afzender óf aan de geadresseerde. Het vorderingsrecht van de afzender gaat over op de geadresseerde op het tijdstip waarop de geadresseerde de vrachtbrief in ontvangst heeft genomen, óf de goederen in ontvangst heeft genomen, óf de geadresseerde de hem krachtens art. 8:1565 lid 3 BW of art. 8:1566 lid 3 BW toekomende rechten heeft doen gelden (art. 8:1590 BW).

COTIF-CIM 1999
Vanaf het moment van inontvangstneming ten vervoer tot het moment van de aflevering (art. 23 en 24 CIM) 
 
Nederlands recht
Vanaf het moment van inontvangstneming ten vervoer tot het moment van de aflevering (art 8:1571 en 8:1572 BW).

COTIF-CIM 1999
De vervoerder is aansprakelijk voor verlies of beschadiging van de goederen, die is ontstaan tijdens de aansprakelijkheidsperiode ("Goed erin; goed eruit!") (art. 23 lid 1 CIM). 
 
Nederlands recht
De vervoerder is aansprakelijk voor verlies of beschadiging van de goederen, die is ontstaan tijdens de aansprakelijkheidsperiode ("Goed erin; goed eruit!") (art. 8:1571 lid 1 BW).

COTIF-CIM 1999
De vervoerder is aansprakelijk voor schade voortvloeiend uit vertraging in de aflevering (art. 23 lid 1 CIM ).
 
Nederlands recht
De vervoerder is aansprakelijk voor schade voortvloeiend uit vertraging in de aflevering (art. 8:1571 BW). 

COTIF-CIM 1999
Ontheffingsgronden art 23 lid 2 CIM: Schuld/opdracht van rechthebbende, eigen gebrek goederen en 'vervoerdersovermacht'. Criterium: een vervoerder kan zich in geval van verlies van de lading tijdens het vervoer slechts met succes op ontheffing van aansprakelijkheid beroepen indien hij aantoont dat hij alle in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs van een zorgvuldig vervoerder te vergen maatregelen heeft genomen om het verlies te voorkomen. Bijzondere risico's art 23 lid 3 CIM: vervoer krachtens overeenkomst in open wagen ontbreken van of gebrekkigheid van verpakking, (gebrekkige) belading of lossing door ladingbelanghebbenden, aard van de goederen, onjuiste, onnauwkeurige of onvolledige aanduiding of nummering van de colli, vervoer van levende dieren, vervoer onder begeleiding. 
 
Nederlands recht
Ontheffingsgronden art. 8: 1571 lid 2 BW: Schuld/opdracht van rechthebbende, eigen gebrek goederen en 'vervoerdersovermacht'. Criterium: een vervoerder kan zich in geval van verlies van de lading tijdens het vervoer slechts met succes op ontheffing van aansprakelijkheid beroepen indien hij aantoont dat hij alle in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs van een zorgvuldig vervoerder te vergen maatregelen heeft genomen om het verlies te voorkomen. Bijzondere risico's art. 8:1572 lid 3 BW: vervoer krachtens overeenkomst in open wagen, open voertuigen, ontbreken van (of gebrekkige) verpakking, laden van zaken door afzender of lossing door geadresseerde, aard van de goederen, onjuiste, onnauwkeurige of onvolledige aanduiding/nummering van de colli, vervoer van levende dieren, vervoer onder begeleiding.

COTIF-CIM 1999
De ladingbelanghebbende moet bewijzen dat schade/verlies is ontstaan tijdens de aansprakelijkheidsperiode. Vervoerder moet 'vervoerdersovermacht', schuld rechthebbende of eigen gebrek bewijzen (art. 23 lid 2 jo 25 CIM ). Bijzondere risico's van 23 lid 3 CIM vormen bewijsvermoedens; tegenbewijs door ladingbelanghebbende mogelijk (art. 25 lid 2 CIM).
 
Nederlands recht
De ladingbelanghebbende moet bewijzen dat schade/verlies is ontstaan tijdens de aansprakelijkheidsperiode. Vervoerder moet 'vervoerdersovermacht', schuld rechthebbende of eigen gebrek bewijzen (art. 8:1573 lid 1 BW). Bijzondere risico's van art. 8:1572 lid 3 BW vormen bewijsvermoedens; tegenbewijs door rechthebbende mogelijk (art. 8:1573 lid 2 BW). 

COTIF-CIM 1999
Levert volledig bewijs ter zake sluiten overeenkomst, ontvangst goederen en de inhoud van de vervoerovereenkomst. Tegenbewijs is mogelijk (art. 12 lid 1 CIM). Wanneer de vervoerder heeft beladen levert de vrachtbrief volledig bewijs terzake de juistheid van de vermeldingen omtrent de staat van de goederen, de verpakking, colli en bruto massa. Tegenbewijs is mogelijk (art. 12 lid 2 CIM). Als de afzender heeft beladen levert de vrachtbrief alleen dit bewijs indien de vervoerder de juistheid van de vermeldingen heeft onderzocht en het resultaat op de vrachtbrief heeft genoteerd (art. 12 lid 3 CIM). Tegenbewijs is mogelijk. 
 
Nederlands recht
Levert volledig bewijs ter zake sluiten overeenkomst, ontvangst goederen en de inhoud van de vervoerovereenkomst. Tegenbewijs is mogelijk (art 8:1560 lid 1 BW). Wanneer de vervoerder heeft beladen levert de vrachtbrief volledig bewijs terzake de juistheid van de vermeldingen omtrent de staat van de goederen, de verpakking, colli en bruto massa. Tegenbewijs is mogelijk. (art. 8:1560 lid 2 BW). Als de afzender heeft beladen levert de vrachtbrief alleen dit bewijs indien de vervoerder de juistheid van de vermeldingen heeft onderzocht en resultaat op vrachtbrief heeft genoteerd (art. 8:1560 lid 3 BW). Tegenbewijs is mogelijk. 

COTIF-CIM 1999
In geval van geheel of gedeeltelijk verlies: de afzendwaarde plus vracht, de betaalde douanerechten en overige m.b.t. het vervoer gemaakte betaalde bedragen met uitzondering van accijnzen op goederen die vervoerd worden onder opschorting van die accijnzen (art. 30 lid 1 en lid 4 CIM). Voor beschadiging: uitgegaan wordt van de afzendwaarde waarbij voor de berekening van de waardevermindering van de goederen ter bestemming de rafactiemethode wordt toegepast (art. 32 CIM) naar percentage te vermeerderen met vracht, de betaalde douanerechten en overige m.b.t. het vervoer betaalde bedragen met uitzondering van accijnzen op goederen die vervoerd worden onder opschorting van die accijnzen (art. 32 lid 1 en 4 en 30 lid 4 CIM). Het CIM bevat een aparte regeling voor verlies of beschadiging van een op eigen wielen rollend spoorwegvoertuig dat als te vervoeren goed ten vervoer is aangeboden en voor verlies of beschadiging van een intermodale transporteenheid (art. 30 lid 3 en 32 lid 3 CIM) alsmede voor gewichtsverlies (art. 31 CIM). 
 
Nederlands recht
In geval van geheel of gedeeltelijk verlies: de afzendwaarde plus vracht, en overige m.b.t. het vervoer gemaakte betaalde bedragen met uitzondering van accijnzen op goederen die vervoerd worden onder opschorting van die accijnzen (art. 8:1578 lid 1 en 4 BW). Voor beschadiging: uitgegaan wordt van de afzendwaarde waarbij voor de berekening van de waardevermindering van de goederen ter bestemming de rafactiemethode wordt toegepast (art. 8:1580 BW) naar percentage te vermeerderen met overige m.b.t. het vervoer betaalde bedragen met uitzondering van accijnzen op goederen die vervoerd worden onder opschorting van die accijnzen (art. 8:1580 lid 1 en 4 jo art. 8:1578 lid 4 BW). Het BW bevat een aparte regeling voor verlies of beschadiging van een op eigen wielen rollend spoorwegvoertuig dat als te vervoeren goed ten vervoer is aangeboden (art. 8:1578 lid 3 en art. 8:1580 lid 3 BW) en voor verlies of beschadiging van een intermodale transporteenheid alsmede voor gewichtsverlies (art. 8:1579 BW). 

COTIF-CIM 1999
Bij schade/verlies vervoerde goederen: 17 SDR per kilogram brutogewicht (art. 30 lid 2 jo art. 32 lid 1 CIM). Bij vertragingsschade: is aansprakelijkheid in ieder geval beperkt tot vier keer de vrachtprijs (art. 33 lid 1 CIM). Bij verlies van een op eigen wielen rollend spoorvoertuig dat als te vervoeren goed is aangeboden of verlies van een intermodale transporteenheid is de schadevergoeding beperkt tot de gebruikelijke waarde van het voertuig of intermodale transporteenheid (art 30 lid 3 CIM) en bij beschadiging is de schadevergoeding beperkt tot de herstelkosten (art 32 lid 3 CIM). 
 
Nederlands recht
Bij schade/verlies vervoerde goederen: 17 SDR per kg (art. 8:1578 lid 2 en 8:1580 lid 2 BW). Bij vertragingsschade is aansprakelijkheid in ieder geval beperkt tot vier keer de vrachtprijs (art. 8:1581 BW). Bij verlies van een op eigen wielen rollend spoorvoertuig dat als te vervoeren goed is aangeboden of verlies van een intermodale transporteenheid is de schadevergoeding beperkt tot de gebruikelijke waarde van het voertuig of intermodale transporteenheid (art. 8:1578 lid 3 BW) en bij beschadiging is de schadevergoeding beperkt tot de herstelkosten (art. 8:1580 lid 3 BW). 

COTIF-CIM 1999
Uitgesloten (art 30 lid 1 en lid 3 en 32 lid 1 CIM), tenzij opzet of bewuste roekeloosheid (art.36 CIM).
 
Nederlands recht
Uitgesloten (art. 8:1578 lid 1 en art. 8:1580 lid 1 BW), tenzij opzet of bewuste roekeloosheid (art. 8:1584 BW).

COTIF-CIM 1999
Opzet of bewuste roekeloosheid (art. 36 CIM). Aangenomen wordt dat doorbreking van limiet geldt zowel bij gedrag van de vervoerder, als bij gedrag van diens ondergeschikten en hulppersonen (art. 40 CIM).
 
Nederlands recht
Opzet of bewuste roekeloosheid (art. 8:1584). Aangenomen wordt dat doorbreking van de limiet geldt zowel bij gedrag van de vervoerder zelf als bij gedrag van diens hulppersonen (art. 8:1586 BW). 

COTIF-CIM 1999
Waardedeclaratie (art. 34 CIM) en vermelding bijzonder belang bij aflevering is mogelijk (art. 35 CIM).
 
Nederlands recht
Waardedeclaratie (art. 8:1582 BW) en vermelding bijzonder belang bij aflevering is mogelijk (8:1583 BW). 

COTIF-CIM 1999
Niet verder aansprakelijk dan volgens de bepalingen van CIM 1999 (art. 41 CIM). Bovendien geldt het beginsel van kanalisatie van vorderingsrechten (art. 44 en 45 CIM). 
 
Nederlands recht
Niet verder aansprakelijk dan volgens de bepalingen over het spoorvervoer in het BW (art. 8:1587 BW). Bovendien geldt het beginsel van kanalisatie van vorderingsrechten (art. 8:1590 en 8:1591 BW).

COTIF-CIM 1999
Bij gedeeltelijk verlies of beschadiging moet een proces-verbaal door de vervoerder worden opgemaakt voor inontvangstneming (art. 42 jo 47 CIM). Bij uiterlijk niet-waarneembare schade moet onmiddellijk na ontdekking van de schade en uiterlijk binnen zeven dagen na inontvangstneming van de goederen verzocht worden om een proces-verbaalop te stellen (art. 47 lid 2 sub b CIM). 
 
Nederlands recht
Bij gedeeltelijk verlies of beschadiging moet een proces-verbaal door de vervoerder worden opgemaakt voor inontvangstneming. Bij uiterlijk niet-waarneembare schade moet onmiddellijk na ontdekking van de schade en uiterlijk binnen zeven dagen na inontvangstneming van de goederen verzocht worden om een proces-verbaal op te stellen (art. 8:1588 en art. 8:1592 lid 2 BW).

COTIF-CIM 1999
De vordering vervalt in beginsel door inontvangstneming van de goederen tenzij een proces-verbaal is opgemaakt (art. 47 CIM).
 
Nederlands recht
Beperkt weerlegbaar vermoeden dat de rechthebbende de goederen in goede staat en op tijd heeft ontvangen (8:1592 BW). 

COTIF-CIM 1999
Voor alle rechtsvorderingen: in beginsel één jaar, soms twee jaar, zie uitzonderingen genoemd in art. 48 lid 1 CIM. In geval van opzet of bewuste roekeloosheid is de verjaringstermijn eveneens twee jaar (art. 48 lid 1 sub c CIM). De verjaring vangt aan: bij geheel verlies: op de dertigste dag na afloop van de afleveringstermijn. Bij gedeeltelijk verlies, beschadiging of vertraging: op de dag van aflevering. Alle overige gevallen: op de dag waarop het recht kan worden uitgeoefend (art. 48 CIM). De als begin van de verjaringstermijn vermelde dag is niet in deze termijn opgenomen (art. 48 lid 2 CIM). De schorsing en stuiting van de verjaringstermijn wordt beheerst door het nationale recht (art. 48 lid 5 CIM). 
 
Nederlands recht
Voor alle rechtsvorderingen: in beginsel één jaar soms twee jaar, zie de uitzonderingen genoemd in art. 8:1727 BW. In geval van opzet of bewuste roekeloosheid is de verjaringstermijn eveneens twee jaar (art. 8:1727 lid 1 BW). De verjaring vangt aan: bij geheel verlies: op de dertigste dag na afloop van de afleveringstermijn. Bij gedeeltelijk verlies, schade of vertraging: vanaf de dag van aflevering. Alle overige gevallen: op de dag waarop het recht kan worden uitgeoefend (art. 8:1727 BW). De als begin van de verjaringstermijn vermelde dag is niet in deze termijn opgenomen (art. 8:1727 lid 1 BW). Art. 8:1727 lid 3 BW bevat een schorsingsregeling mits aan de daar genoemde voorwaarden is voldaan. 

COTIF-CIM 1999
Rechter bevoegd van (art. 46 CIM): woonplaats gedaagde plaats, van inontvangstneming der goederen en plaats van aflevering der goederen, forumkeuze voor een rechter van een CIM- verdragsstaat.
 
Nederlands recht
Het BW bevat geen regeling. Dient te worden vastgesteld aan de hand van internationale regelingen (waaronder EEX Verordening en EVEX-Verdrag) of Rv.